دانلود مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی با word دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی با word

چکیده  
اهمیت اخلاق  
اخلاق و بهداشت روانى  
اخلاق اجتماعى و بهداشت روانى  
حسن خلق  
پى‏آمدهاى حسن خلق  
فروتنى  
پى‏آمدهاى تکبر  
خیرخواهى  
پى‏آمدهاى حسد  
اخلاق فردى و بهداشت روانى  
توکل  
پى‏آمدهاى مثبت توکل  
زهد  
پى‏آمدهاى مثبت زهد  
صــبر  
پى‏آمدهاى مثبت صبر  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی با word

الف) فارسى و عربى

* قرآن کریم (ترجمه آیت‏اللّه‏ مکارم شیرازى)

* نهج البلاغه (استاد شهیدى)

1 آمدى، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، 1366

2 ابن ابى‏الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، قم، کتاب‏خانه آیت‏اللّه‏ مرعشى نجفى، 1404ق

3 ابن شعبه، حسن بن على، تحف العقول، قم، مؤسسه انتشارات اسلامى، 1404ق

4 جوادى آملى، عبداللّه‏، مراحل اخلاق در قرآن، مرکز نشر اسراء، 1377

5 دیلمى، احمد و مسعود آذربایجانى، اخلاق اسلامى، قم، انتشارات معارف، 1383

6 دیلمى، حسن بن ابى‏الحسن، ارشاد القلوب، قم، انتشارات شریف رضى، 1412ق

7 دیماتئو، رابین، روان‏شناسى سلامت، ترجمه: جمعى از مترجمان، تهران، سازمان سمت، 1378

8 شجاعى، محمدصادق، توکل به خدا: راهى به سوى حرمت خود و سلامت روان، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینى، 1383

9 صدوق، محمد بن على، الخصال، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1403ق

10 صدوق، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1413ق

11 ، الامالى، قم، انتشارات دار الثقافه، 1414ق

12 ، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1365

13 فیض کاشانى، محمد، المحجه البیضاء فى تهذیب الاحیاء، قم، انتشارات جامعه مدرسین، بى‏تا

14 کراجکى، ابوالفتح، کنز الفوائد، قم، انتشارات دار الذخائر، 1410ق

15 کلینى، محمد بن یعقوب، اصول الکافى، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1365

16 مجلسى، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404ق

17 محمدى رى‏شهرى، محمد، منتخب میزان الحکمه، ترجمه: حمیدرضا شیخى، قم، انتشارات دار الحدیث، 1381

18 مصباح، محمدتقى، راهیان کوى دوست: شرح حدیث معراج، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینى، 1374

19 مطهرى، مرتضى، اسلام و مقتضیات زمان، قم، انتشارات صدرا، 1368

20 ، بیست گفتار، قم، انتشارات صدرا، 1358

21 ، حق و باطل، قم، انتشارات صدرا، 1367

22 ، سیرى در نهج البلاغه، قم، انتشارات صدرا، 1366

23 مکارم شیرازى، ناصر، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه الامام على بن ابى‏طالب علیه‏السلام، 1381

24 ، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1371

25 نراقى، مولى مهدى، علم اخلاق اسلامى، ترجمه: جلال‏الدین مجتبوى، تهران، انتشارات حکمت، 1377

26 نورى، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسسه آل‏البیت لاحیاءالتراث، 1408ق

27 وود، جولیا، تى، ارتباطات میان‏فردى، ترجمه: مهرداد فیروزبخت، تهران، انتشارات مهتاب، 1379

ب) منابع لاتین

28 Argyle M., Psychology and Religion, first ed., Rutledge,

چکیده

در بخش نخست این مقاله، رفتارهاى دینى را به عبادى و اخلاقى تقسیم کردیم و یادآور شدیم که ملاک غالبى این تقسیم‏بندى، آن است که رفتارهاى دینى یا در رابطه با خداست و یا در رابطه با خلق خدا. رفتارهاى نوع اول را عبادى و رفتارهایى از سنخ دوم را رفتارهاى اخلاقى نام نهادیم. در شماره پیشین نقش رفتارهاى عبادى را در بهداشت روانى کاویدیم و در این شماره، رفتارهاى اخلاقى و اهمیت آن‏ها را در بهداشت روانى انسان بررسى مى‏کنیم. مسائل اخلاقى در پى بهبود بخشیدن به روابط انسان با هستى و خالق آن، رابطه با دیگران و ارتباط با خود هستند. افزون بر این، دست‏کم برخى صفات و رفتارهاى اخلاقى وجود دارد که باید آنها را جزو بیمارى‏هاى روانى به شمار آورد. همچنین اخلاق خوب در حقیقت، نقطه تعادل میان افراط و تفریط و سازگار با آفرینش خاص انسان هستند که مى‏توانند به سازگارى و سلامت روانى او کمک کنند. وانگهى، اخلاق مى‏تواند به برخوردارى انسان از لذت در درازمدت بینجامد. سرانجام داشتن اخلاق حسنه، فرد را محبوب مردم مى‏کند و سبب مى‏شود فرد ارتباط مناسب‏ترى با دیگران داشته باشد و از بهداشت روانى برخوردار گردد. در این نوشتار، با تقسیم مسائل اخلاقى به اجتماعى و فردى، هر کدام را جداگانه بازکاوى کرده‏ایم. در قسمت اخلاق اجتماعى، با اشاره به اهمیت تعامل با دیگران در تأمین نیازها و در نتیجه، بهداشت روانى انسان، پى‏آمدهاى برخى صفات و رفتارهاى اخلاقى و اجتماعى همچون حسن خلق، فروتنى و خیرخواهى را برشمرده‏ایم. در بخش اخلاق فردى نیز، نقش برخى صفات و رفتارهاى اخلاقى، مانند زهد، صبر و توکل را در بهداشت روانى بررسى کرده‏ایم

اهمیت اخلاق

به گمان برخى آنچه براى دین‏دارى مهم است، داشتن باورهاى دینى و عمل به احکام عبادى و فقهى است و رفتارها و فضیلت‏هاى اخلاقى تنها حکم رنگ و لعاب را براى دین‏دارى دارند. گاهى براى دست‏کم گرفتن این گونه مسائل مى‏گویند این کار واجب نیست، بلکه اخلاقى است. در سنجش دین‏دارى نیز معمولاً به رفتارهاى عبادى و حضور در عبادت‏گاه‏ها توجه مى‏شود و امور اخلاقى کمتر به عنوان مؤلفه‏هایى از دین‏دارى در نظر مى‏آیند. اگر هم سخنى از امور اخلاقى به میان مى‏آید، به عنوان آثار و پى‏آمدهاى دین‏دارى است. تصور دیگرى که در این باره وجود دارد، آن است که «دین به ارتباط ما با خدا و انجام دادن آیین‏هاى مذهبى و رعایت امور حرام مربوط است و اخلاق درباره ارتباط با دیگران یا جامعه است، ولى باید گفت دین به رابطه ما با دیگران نیز کار دارد و این مسائل معمولاً بخشى اساسى از تکالیف دین را شکل مى‏دهند». (آرگیل، 2000م.، ص 167) در منابع اسلامى، اساسا بدون مسائل اخلاقى، دین‏دارى ناقص و تصورناپذیر است. در آموزه‏هاى دینى براى به تصویر کشیدن فرد مؤمن، افزون بر مهم شمردن مسائل عبادى و ارتباط با خدا، توجه ویژه‏اى نیز به رعایت مسائل اخلاقى و ارتباط شایسته با دیگران شده است. به بیان دیگر، مؤمن واقعى باید هم با خدا و هم با خلق خدا رابطه شایسته‏اى داشته باشد. فردى که عبادت‏ها را انجام مى‏دهد، ولى به مسائل اخلاقى و ارتباط درست با مردم در زندگى روزمره بى‏اعتناست، از دیدگاه دین نمى‏تواند مؤمن کامل به شمار آید

حتى به نظر مى‏رسد پیشوایان دینى در مقام ارائه معیارى براى تشخیص دین‏داران واقعى، به مسائل اخلاقى وزن بیشترى داده‏اند. براى مثال، امام صادق علیه‏السلام فرمود: «به رکوع و سجود طولانى افراد نگاه نکنید؛ زیرا چه بسا این اعمال براى آنان عادت شده باشد؛ به گونه‏اى که اگر آنها را ترک کنند، ناراحت مى‏شوند. در عوض، (براى تشخیص دین‏داریشان) به راست‏گویى و امانت‏دارى آنان نگاه کنید».77 از این سخن برمى‏آید که مسائل اخلاقى جزو دین هستند و نه رنگ و لعابى براى آن؛ به گونه‏اى که بدون آنها دین‏دارى تحقق نمى‏پذیرد. همچنین از این روایت برمى‏آید که مسائل اخلاقى معیار بهترى براى تشخیص دین‏دارى افراد هستند. بنابراین، در ارزیابى و سنجش دین‏دارى، نباید به رفتارهاى عبادى بسنده کرد، بلکه میزان پاى‏بندى شخص به رفتارهاى اخلاقى را نیز باید در نظر داشت

براى نشان دادن اهمیت بیشتر اخلاق، اشاره به دو حدیث از پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و امام على علیه‏السلام مى‏تواند مفید باشد. در حدیث معروفى از پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله آمده است: «بعثت لاتمم مکارم الاخلاق؛ من براى تکمیل کرامت‏هاى اخلاقى برانگیخته شده‏ام». (مجلسى، 1404، ج 67، ص 372) این حدیث نشان مى‏دهد که هدف‏هاى بعثت، در تکامل اخلاقى انسان‏ها خلاصه مى‏شود. نیز در حدیثى از امیرالمؤمنین علیه‏السلام مى‏خوانیم: «اگر امید و ایمانى به بهشت و ترس و وحشتى از دوزخ و انتظار ثواب و عقابى نمى‏داشتیم، شایسته بود به سراغ فضیلت‏هاى اخلاقى برویم؛ زیرا آنها راهنماى نجات و پیروزى‏اند».78 این سخن نشان مى‏دهد اخلاق نه‏تنها براى مسائل آخرتى و رسیدن به بهشت و ترس از جهنم، بلکه براى آسایش در زندگى این جهانى نیز لازم است. اساسا آرامش در زندگى، در پرتو التزام به فضیلت‏هاى اخلاقى ممکن است و بدون آنها حتى در زندگانى روزمره دچار گرفتارى و ناراحتى خواهیم بود. برخى گمان مى‏کنند که نتیجه احکام دینى را تنها در آخرت باید جست و دین تنها سعادت اخروى انسان را تأمین مى‏کند؛ در حالى که اگر انسان بخواهد در زندگى دنیایى نیز آسوده باشد و دور از نگرانى‏ها و اضطراب‏هاى ویرانگر به سر ببرد، راهى جز مبارزه با آلودگى‏ها و پاک‏سازى دل از خوهاى پلید ندارد. خوى‏هایى همچون خوش‏رویى، فروتنى، قناعت، اخلاص، بلندهمتى و; انسان را از دغدغه‏هاى بى‏حاصل و پریشانى‏هاى بدفرجام مى‏رهاند، ولى رذائلى مانند غضب، خودخواهى، حرص، حسد، بخل، بدبینى، بدخواهى و آلودگى‏هاى روحى او را در غل و زنجیر گرفتار مى‏کند؛ یعنى همین دنیاى او را که مى‏تواند در پرتو اخلاق و رفتار شایسته، به خوشى و آسایش بگذرد، به جهنمى سوزان و بى‏پایان تبدیل مى‏کند. هنگامى که قرآن کریم از پى‏آمدهاى ایمان و عمل صالح سخن مى‏گوید، هم سعادت در آخرت را وعده مى‏دهد و هم به حیات طیبه و زندگى پاکیزه براى مؤمنانى که اعمال شایسته انجام مى‏دهند، اشاره مى‏کند

در ادامه، با تقسیم مباحث اخلاقى به اخلاق اجتماعى و اخلاق فردى، در هر بخش، به برخى از زیرمجموعه‏هاى آنها و نقش هر کدام در سلامت روانى مى‏پردازیم. پیش‏تر به نقش اخلاق به طور کلى در بهداشت روانى، اشاره مى‏کنیم

اخلاق و بهداشت روانى

1 مؤلفه‏هاى بهداشت روانى را مى‏توان در سه حوزه ارتباط با هستى و خالق، با خویشتن و با دیگران خلاصه کرد. مسائل اخلاقى نیز، بیشتر از روش درست این ارتباطات سه‏گانه بحث مى‏کند. مسائل اخلاقى در پى آن است که رفتار انسان را در این سه حوزه بهبود بخشند. در نتیجه، افزون بر زندگى اخروى که حیات واقعى است، موجب تأمین زندگى مطلوب و دور از اضطراب روانى براى انسان در زندگى این جهانى شوند. به بیان دیگر، فروتنى، هم‏نشینى نیکو با دیگران، ساده‏زیستى و قناعت در زندگى، توکل بر خدا، احساس عزت نفس و به طور کلى همه فضیلت‏هاى اخلاقى، تأمین سعادت انسان را در زندگانى دنیوى و اخروى هدف خود قرار داده‏اند. قرآن در بیانى کوتاه و به طور کلى مى‏گوید کسانى سعادت‏مند هستند که خود را از آلودگى‏هاى اخلاقى پاک کنند.80 افزون بر این بیان کلى، در موارد جزئى‏تر نیز یادآور مى‏شود که سعادت واقعى انسان در گرو پاى‏بندى به مسائل اخلاقى است. براى مثال، درباره بخل چنین مى‏خوانیم: «آنها که از بخل و حرص خویشتن برکنار بمانند، رستگار و سعادت‏مند خواهند بود»

2 اساسا برخى صفات و رفتارهاى ضداخلاق را باید جزو بیمارى‏هاى روانى دانست و همانند بیمارى‏هاى دیگرى که در روان‏پزشکى و روان‏شناسى بالینى کاویده مى‏شوند، به پیش‏گیرى و درمان آنها همت گماشت. براى مثال، آیا مى‏توان کسى را که آگاهانه به پذیرش حق و حقیقت تن درنمى‏دهد، سالم دانست؟ قرآن کریم در سوره بقره دیدگاه کافران را این گونه بیان مى‏کند: «چه آنان را از عذاب خدا بترسانى و چه نترسانى، کافران ایمان نخواهند آورد». به بیان دیگر، کافران کسانى هستند که لجاجت به خرج مى‏دهند و پیش‏تر اعلام موضع کرده‏اند. آنان به شنیدن حرف حق حاضر نیستند و در نتیجه، انگار قلب خود را مهر و موم کرده‏اند. نفاق و دورویى را نیز باید جزو بیمارى‏هاى روانى دانست. در ادامه همین آیات، این نوع افراد بیمار قلمداد شده و از ویژگى‏هاى مختلف شناختى و رفتارى آنان به تفصیل بحث شده است. در جاى دیگرى از قرآن، تعبیر بیمار در مورد کسانى به کار رفته است که در مقابل خواهش‏هاى جنسى خود تسلیم محض هستند. در این آیه، به همسران پیامبر دستور داده مى‏شود که با بیگانگان به گونه‏اى هوس‏انگیز سخن نگویند که بیماردلان در آنان طمع کنند. «تعبیر به بیماردل، تعبیر بسیار گویا و رسایى از این حقیقت است که غریزه جنسى در حد تعادل و مشروع عین سلامت است، اما هنگامى که از این حد بگذرد نوعى بیمارى خواهد بود. تا آنجا که گاه به سرحد جنون مى‏رسد که از آن به جنون جنسى تعبیر مى‏کنند و امروزه دانشمندان انواع و اقسامى از این بیمارى روانى را که بر اثر طغیان این غریزه و تن در دادن به انواع آلودگى‏هاى جنسى به وجود مى‏آید، در کتب خود شرح داده‏اند». ( تفسیر نمونه، ج17، ص 289)

3 صفات و رفتارهاى مثبت اخلاقى در حقیقت، نقطه تعادل میان دو طرف افراط و تفریط و سازگار با خلقت خاص بشر هستند. این مسئله مى‏تواند به بهداشت و سلامت روانى فرد کمک کند؛ زیرا هم نیازهاى فرد را برآورده مى‏کند و هم آن را از لجام گسیختگى باز مى‏دارد؛ براى مثال، عالمان اخلاق معتقدند عفت و پاک‏دامنى یک صفت اخلاقى و به معناى تأمین متعادل نیاز جنسى است. دو سوى افراط و تفریط این طیف را نمى‏توان به عنوان یک مسئله اخلاقى توصیه کرد. طرف تفریط این امر، خمودگى و ترک شهوت است که مطلوب دین نیست؛ زیرا برآورده نشدن نیازهاى طبیعى وغریزى در درازمدت به اختلال‏هاى روانى و سرانجام، به نابودى نسل انسان مى‏انجامد. از سوى دیگر، دامن زدن بیش از اندازه به این نیاز، انسان را از تأمین نیازهاى متعالى باز مى‏دارد و او را به سوى حیوانیت مى‏کشاند. قرآن هنگامى که از ویژگى‏هاى مؤمنان سخن مى‏گوید، مى‏فرماید: آنان کسانى هستند که پاک‏دامنى در پیش مى‏گیرند، ولى در مورد همسرانشان سرزنشى بر آنان نیست. کسانى متجاوز به حدود الهى شمرده مى‏شوند که راه دیگرى غیر از همسر و خانواده براى برآوردن نیازهاى جنسى خود برگزینند.82 در بیشتر مسائل اخلاقى دیگر نیز، چنین امرى حکم‏فرما است

4 اگر به مسائل اخلاقى ژرف‏تر بنگریم، درمى‏یابیم که چه بسا در کوتاه‏مدت جلو ارضاى برخى خواهش‏هاى نفسانى ما را بگیرند، ولى در واقع، زمینه‏اى براى لذت بلندمدت و پایدار فراهم مى‏آورند و ما را از پى‏آمدهاى ناگوار حفظ مى‏کنند. فرض کنید کسى خشمگین شده است و مى‏خواهد با برون‏ریزى خشم، خود را ارضا کند و به دلیل شدت غضب، توجهى نیز به پى‏آمدهاى تلخ آن ندارد، ولى صبر و حلم که از صفات والاى اخلاقى هستند، او را از پرخاش‏گرى بر دیگران دور مى‏دارند. این خویشتن‏دارى گرچه در آغاز دشوار مى‏نماید، ولى شیرینى آن در سالم ماندن از پشیمانى و پى‏آمدهاى ناگوار اِعمال خشم است. خواهش‏هاى ضداخلاقى دیگر نیز چنین وضعیتى دارند. در حدیثى از امام صادق علیه‏السلامآمده است: «چه بسیار شکیبایى کوتاه‏مدتى که سبب شادى طولانى شده و چه بسیار لذت کوتاه‏مدتى که اندوه طولانى به بار آورده است»

5 انسان براى برآوردن بهداشت روانى خود در زندگى، نیازمند آن است که مورد علاقه و محبت دیگران قرار گیرد. به همین دلیل، کودکانى که از محبت والدین و دیگر بستگان محروم بوده‏اند، چه بسا در بزرگ‏سالى به افرادى عقده‏اى، پرخاشگر، گوشه‏گیر و به طور کلى، نابهنجار تبدیل شوند. یکى از کارکردهاى فضایل اخلاقى آن است که سبب مى‏شود محبت فرد در قلب دیگران جاى گیرد. ایمان و نیز عمل صالح که فضایل اخلاقى یکى از مصداق‏هاى کامل آن است، زمینه‏ساز جلب محبت دیگران مى‏شود. قرآن در این باره مى‏گوید: «خداوندِ مهربان محبت کسانى را که ایمان آورده‏اند و اعمال صالح انجام مى‏دهند، در دل مردم قرار مى‏دهد».84 گرچه عمل صالح نیز رفتارهاى عبادى و اخلاقى را در بر مى‏گیرد، ولى به نظر مى‏رسد ارتباط فضایل اخلاقى با پدید آمدن محبت فرد در قلب دیگران مستقیم‏تر باشد. ایمان و عبادت، سبب گرایش فرد به رفتارهاى سودمند اجتماعى و خیر رساندن به بندگان خدا مى‏شود. در نتیجه، چنین فردى محبوب مردم قرار مى‏گیرد. البته او این کارها را براى رضاى خدا انجام مى‏دهد، ولى به هر حال نتیجه طبیعى این گونه کارها محبوبیت در میان مردم است. «ایمان و عمل صالح، جاذبه و کشش فوق‏العاده‏اى دارد. اعتقاد به یگانگى خدا و دعوت پیامبران که بازتابش در روح و فکر و گفتار و کردار انسان به صورت اخلاق عالیه انسانى، تقوا و پاکى و درستى و امانت و شجاعت و ایثار و گذشت تجلى کند، همچون نیروهاى عظیم مغناطیس، کشنده و رباینده است. حتى افراد ناپاک و آلوده از پاکان لذت مى‏برند و از ناپاکانى همچون خود متنفرند. به همین دلیل، هنگامى که مثلاً مى‏خواهند همسر یا شریکى انتخاب کنند، تأکید دارند که طرف آنها پاک و نجیب و امین و درست‏کار باشد. این طبیعى است و در حقیقت، نخستین پاداشى است که خدا به مؤمنان و صالحان مى‏دهد که دامنه‏اش از دنیا به سراى دیگر نیز کشیده مى‏شود. افراد پاک هنگامى که چشم از جهان مى‏بندند، دیده‏ها براى آنان گریان مى‏شود، هرچند به ظاهر، حقیر باشند و مقام اجتماعى نداشته باشند. همه مردم جاى آنها را خالى مى‏بینند، همه خود را در عزاى آنان شریک محسوب مى‏دارند». (مکارم، تفسیر نمونه، جلد 13، ص 144 ـ 145)

اخلاق اجتماعى و بهداشت روانى

پیش‏تر یادآور شدیم که یکى از مؤلفه‏هاى مهم بهداشت روانى، داشتن ارتباط مناسب با دیگران است. انسان موجودى اجتماعى و به اصطلاح مدنى‏سرشت است و زندگى بدون ارتباط با دیگران برایش ناممکن و دست‏کم، بسیار زجرآور است. گرایش انسان به تعامل با دیگران دلایل زیادى دارد و برقرارى ارتباط، بسیارى از نیازهاى او را برطرف مى‏کند. آبراهام مزلو (1968م.) با اشاره به سلسله مراتب نیازها معتقد است پیش از نیازهاى انتزاعى‏تر، نخست باید نیازهاى اساسى انسان ارضا شود. در همه سطوح این سلسله مراتب، ارتباط‏ها یکى از ابزارهاى اصلى و اولیه رفع نیازهاى انسان است

الف) نیازهاى جسمى

انسان‏ها اساسا نیازمند زنده ماندن هستند و برقرارى ارتباط به رفع این نیاز آنان کمک مى‏کند. نوزادان براى زنده ماندن باید گرسنگى یا درد خود را به دیگران بفهمانند. انسان در طول رشد خود پیوسته براى بقا و رشد خویش نیازمند ارتباط است. او براى بازیافتن سلامتى، مشکلات خود را با پزشکان در میان مى‏گذارد. پژوهش‏ها نشان مى‏دهند میان سلامت جسمى انسان و روابطش با دیگران، ارتباط نزدیکى وجود دارد. پژوهشگران مى‏گویند بیمارانِ مبتلا به التهاب مفاصل که از حمایت اجتماعى شدید برخوردارند، نشانه‏هاى خفیف‏تر و عمر طولانى‏ترى دارند

ب) نیاز به امنیت و آرامش

ارتباط‏ها، نیاز انسان به امنیت و آرامش را نیز برطرف مى‏کند. وقتى کسى شما را تهدید مى‏کند، با مجریان قانون در میان مى‏گذارید. رسانه‏ها نیز مردم را از خطرهاى مواد غذایى ناسالم آگاه مى‏سازند